Estremismu y llibertá

Otru testu más pa la estaya de tornes. Esta vez ye un discursu pronunciáu por Malcolm X, un importante activista polos drechos de la xente prieto nos Estaos Xuníos, y convertíu nun símbolu pola llibertá ya igualdá tres el so asesinatu en 1965, con 39 años d’edá. 

“Estremismu y llibertá” paezme que, de mena breve, apurre ante too una idega perimportante, que ye lo negativo de la imparcialidá, de les medies tintes frente a los problemes que mos afeuten. Quedar d’espaldes o equidistante ante les inxusticies d’esta sociedá equival a ser cómpliz, consciente o non, de les mesmes. “Si nun yes parte de la solución, yes parte del problema”, que diría Lenin.

Estremismu y llibertá

Siempres qu'ún vive nuna sociedá que supuestamente se basa na llei, y nun fai cumplir la so propia llei porque asocede que’l color de la piel d'un home ye l'enquivocáu, entós yo digo que se xustifica qu'esi pueblu recurra a los medios que sían necesarios p’algamar  xusticia onde'l gobiernu nun-yos puede dar xusticia.

Nun creo nel estremismu inxustificáu de nengún tipu. Sicasí, creo que cuando un home exerce l'estremismu, cuando un ser humanu exerce l'estremismu en defensa de la llibertá de seres humanos, eso nun ye un defectu. Y cuando daquién ye moderáu al dir en busca de la xusticia pa los seres humanos, yo digo que ye un pecador.

Y podría amestar, en conclusión: América ye en realidá ún de los meyores exemplos, si ún llee la so hestoria del estremismu. El vieyu Patrick Henry dixo: "¡Llibertá o muerte!" Eso ye estremo, bien estremo.

Lleí una vez, de pasada, alrodiu d’un home llamáu Shakespeare. Namái lleí alrodiu d’él de pasada, pero recuerdo daqué qu'escribió que me trescaló. Púnxolo, creo, en boca de Hamlet, quien dixo: "Ser o nun ser" -sentía duldes sobre daqué-. "Si ye más noble na mente del home sufrir los golpes y fleches d'una fortuna bederre" -la moderación- "o alzase n'armes contra un mar de dificultaes y, al enfrentales, da-yos fin".

Eso sí me presta. Si ún s’irgue n'armes, pon-y fin a eso. Pero si ún quéda sentáu asperando a que quien ta nel poder decida si va poné-y fin, entós va a quedase asperando por llargu tiempu.

Y al mio pensar la nueva xeneración de blancos, prietos, morenos y demás . . . ustedes tán viviendo nuna dómina d'estremismu, una dómina de revolución, una dómina na que tien qu'haber cambeos. La xente que ta nel poder abusó d'él, y agora tien qu'haber un cambéu y hai que construyir un mundu meyor, y la única forma en que se va a construyir ye con métodos estremos. Pela mio parte, voi xunime a quien sía; nun m'importa del color que sías, siempres que quiera camudar les condiciones miserables qu'esisten nesta Tierra.